Dáil Éireann debate -
Tuesday, 8 Oct 1996

Vol. 469 No. 5

Written Answers. - Bille Teanga.

Gerard Collins

Question:

60 D'fhiafraigh Mr. Collins den Aire Ealaíon, Cultúir agus Gaeltachta an bhfuil i gceist aige Bille Teanga a thabhairt faoi bhráid an Oireachtais le cearta teanga a chosaint; agus an ndéanfaidh sé ráiteas ina thaobh. [17620/96]

Minister for Arts, Culture and the Gaeltacht (Mr. M. Higgins)

Glacaim leis gurb é atá i gceist ag an Teachta ná Bille Teanga a bheadh dírithe ar chearta teanga lucht úsáidte na Gaeilge a chosaint.

Faoi mar a chuir mé in iúl don Teachta mar fhreagra ar Cheist Uimh. 38 ar 28 Samhain 1995 uaidh tá sé mar chuid thábhachtach de Chlár an Rialtais chun Athnuachana go leanfar le bearta a chur i gcrích, trí chláracha gníomhaíochta Ranna Rialtais agus eagras Stáit, le feabhas a chur ar an bhfáil, i gcoitinne agus go háirithe do mhuintir na Gaeltachta, ar sheirbhísí Stáit trí Ghaeilge agus go dátheangach.

Tá sé de cheart ag saoránaigh gnó a dhéanamh le h-eagrais Stáit trí Ghaeilge nó trí Bhéarla de réir mar a roghnaíonn siad. Ní mór go mbeadh seirbhísí á dtairiscint agus ar fáil gan cheist i nGaeilge chomh maith le Béarla agus go bhfeicfeadh an pobal go bhfuil fáilte roimh aon saoránach a roghnaíonn gnó a dhéanamh trí Ghaeilge.

Tá na prionsabail thuasluaite mar bhunchloch do na cláracha gníomhaíochta i dtaca le seirbhís trí Ghaeilge nó go dátheangach atá tarraingthe suas ag Ranna Rialtais agus ag eagrais Stáit agus a bhfuil comhordú ar na feidhmeanna comhairle teagmhála, tuairiscithe agus measúnaithe ina leith á dhéanamh ag Bord na Gaeilge i gcomhar le mo Roinn féin.

Cé go bhfuil dul chun cinn áirithe á dhéanamh maidir le feidhm a thabhairt do na pleananna gníomhaíochta ní leor é. Níl sé sásúil go mbeadh eagrais Stáit ag déanamh neamhaird de pholasaí teanga an Rialtais chomh maith le bheith ag séanadh a gcearta ar dhaoine gurb í a rogha teanga í. Caithfidh Rúnaithe Ranna agus príomhfheidhmeannaigh na n-eagras Stáit athscrúdú a dhéanamh ar a bhfuil i gceist sna Treoracha agus sna Treoirlínte agus féachaint chuige go dtosnófar ag feidhmiú dá réir. Beidh mé féin i dteagmháil le gach Aire arís chun a iarraidh orthu iarracht speisialta a dhéanamh chun a gcearta teanga a chur ar fáil do phobal na Gaeltachta agus na Gaeilge.

Tá mé sásta gurb é cur chuige na gcláracha gníomhaíochta agus feidhmiú na dtreoirlínte an bealach is fearr chun dul chun cinn a dhéanamh agus, mar sin, níl sé beartaithe agam tabhairt faoi Bhille Cearta Teanga a ullmhú ag an am seo.