Vol. 479 No. 2
11 D'fhiafraigh Mr. Molloy den Aire Ealaíon, Cultúir agus Gaeltachta an nglacann sé leis gurb é dearcadh mhuintir na nOileán Gaeltachta gur beag an tionchar atá ag a Roinn ar a lán de na nithe atá de dhíth orthu; agus an gcuirfidh sé in iúl cén ról a fheiceann sé go mba chóir a bheith ag a Roinn chun teacht i gcabhair ar phobail na n-oileán seo faoina riachtanais; agus an ndéanfaidh sé ráiteas ina thaobh. [12816/97]
Ar an gcéad dul síos is gá a rá go soiléir nach bhfuil gach gné de shaol na n-oileán Gaeltachta mar chúram ar an Roinn Ealaíon, Cultúir agus Gaeltachta. Tá freagrachtaí ar Ranna Stáit éagsúla, ar chomhairlí contae éagsúla agus ar chomhlachtaí Stáit éagsúla i dtaca le seirbhísí dá gcuid a chur ar fáil do phobail na n-oileán. Chomh maith leis sin tá an coiste idir-Ranna comhordaithe ann, atá faoi scáth Roinn an Taoisigh, agus é mar chúram air "tacú le pobail oileán ina bhforbairt eacnamaíoch, shóisialta agus chultúrtha, a sainoidhreacht chultúir agus teanga a chaomhnú agus a láidriú agus na hoileánaigh a chumasú le teacht ar leibhéil chuí de sheirbhísí poiblí chun páirtíocht iomlán ghníomhach i saol eacnamaíoch agus sóisialta an náisiúin a éascú".
Maidir leis an Roinn Ealaíon, Cultúir agus Gaeltachta agus Údarás na Gaeltachta, bíonn buntáistí a gcuid scéimeanna, ag rátaí níos fearr ná mar a bhíonn ar fáil sna limstéir Ghaeltachta ar an mórthír i gcásanna áirithe ar fáil ar na hoileáin Ghaeltachta. Thar na blianta tá cúnamh substaintiúil curtha ar fáil ar mhaithe leis na hoileáin Ghaeltachta ar a n-áirítear cabhair i leith tionscal a bhunú, saoráidí calaíochta a chur ar fáil agus a fheabhsú, seirbhisí farantóireachta agus aersheirbhísí a sholáthar, forbairt pobail a chur chun cinn, comharchumainn a bhunú, tithe a thógáil agus a fheabhsú, hallaí pobail agus saoráidí chaitheamh aimsire a chur ar fáil agus mar sin de. Le haon tslat tomhais tá obair mhaith á déanamh i dtaca le forbairt na n-oileán Gaeltachta agus maidir le caighdeán maireachtála agus saol na bpobal orthu a fheabhsú.
Agus é sin ráite agam ná glacadh éinne leis go bhfuilim á rá nach bhfuil gá le feabhas i réimsí ar leith. Tá agus admhaím é sin go hiomlán. Ní féidir liom, áfach, glacadh le héirim na ceiste ón Teachta agus diúltaím go hiomlán dá bhfuil sé ag iarraidh a chur in iúl. Tá dearcadh dearfach ag pobal na n-oileán agus pobal na Gaeltachta i gcoitinne maidir le misean agus ról na Roinne Ealaíon, Cultúir agus Gaeltachta agus maidir leis an tslí ina fheidhmíonn sí ar mhaithe leis an Ghaeltacht agus leis an nGaeilge.
Tá brón orm go ndiúltaíonn an tAire leis an méid atá sa Cheist, gurb é dearcadh a lán de mhuintir na n-oileán Gaeltachta nach bhfuil mórán tionchair ag an Roinn ar na rudaí atá de dhíth orthu. Caithfidh mé a chur san áireamh go bhfuil dhá Airí le cúraimí Gaeltachta orthu ach nach bhfuil muintir na n-oileán in ann mórán a fheiceál.
Tá níos mó ná leath de dhaonra na n-oileán Éireannach ina gcónaí i gContae na Gaillimhe. Ar Inis Meáin i mo dháilcheantar, cé gur bhfuil sé mar pholasaí Rialtais an daonra a neartú, na daoine atá ann a choinneál ann agus chur leo, más féidir, tá an daonra ag titim. Nach bhfuil sé costasach páistí a chur chuig an mór-thír chuig na meánscoileanna? Tá daoine nach bhfuil in ann aon chabhair nó dóthain cabhrach a fháil chun na costasaí sin a íoc. De bharr sin, tá brú á chur orthu éirí as an oileán ar fad. Nach bhfuil saor oideachas ag na páistí agus na tuismitheoirí de bharr na rialacha atá leagtha síos? Nach mbeadh sé cóir na rialacha sin a athrú ionas go mbeadh sé de cheart ag na tuismitheoirí ar Inis Meáin saor oideachas a fháil dá bpáistí ag cur san áireamh, costaisí na scoileanna cónaí agus costaisí taistil?
Maidir le costaisí taistil tá an Roinn Ealaíon, Cultúir agus Gaeltachta, trí Údarás na Gaeltachta, ag tabhairt cabhair do na báid farantóireachta atá ag freastail ar na hoileáin. Thugas £100,000 chun aerstrách in Indreabhán a fheabhsú le déanaí. Dhein mo Roinn an-iarracht chun saol na ndaoine ar Inis Meáin a fheabhsú. Sa bhliain deireanach, thugamar £25,000 do ghrúipscéim uisce, thugamar £22,000 do Ché an Cala Mór, £80,000 do Chala Naoimh Eoin agus £40,000 do Chomharchumann Inis Meáin. Tá an-chúnamh á thabhairt ag an Roinn do na daoine ar Inis Meáin.
Bhí an cheist a chur mé ag plé le hoideachas, agus cuireann sé imní orm nach bhfuair mé freagra cé go mb'fhéidir nár thuig an tAire mé. Baineann an cheist seo le costasaí na bpáistí ag freastal ar mheánscoileanna ar an mór-thír. Níl rogha acu agus i gcásanna áirithe tá costasaí sna mílte púint ar thuistí na bpáistí seo a chur chun an mórthír. An bhfuil an Roinn sásta fíor oideachas a thabhairt do na páistí sin? Tá sin le fáil ag páistí ar an mórthír.
Sin ceist don Aire Oideachais.
Abaír é sin le muintir na n-oileán.
Tá fhios ag an Teachta mar bhí sé mar Aire ach níor thug sé aon chúnamh do lucht na n-oileán taistil ó Inis Meáin go dtí an Ghaillimh.
Ná aon inis eile. Ní dhearna sé faic do na hoileáin. Ní dhearna sé aon rud. Tá sé ag bluffáil agus ag cur i gcéill.
Beidh mé sásta labhairt leis an Aire Oideachais chun an costas a laghdú don bhliain seo chugainn.
Tig le muintir na n-oileán a rá má tá an fhírinne ag an Teacha McGinley. Tá sé ag chur bréag os comhair an Tí agus ní sheasfaidh mé leis sin.
Ní dúirt mé bréag faoi éinne. Bhí an Teachta ag chur i gcéill agus ba cheart don Teachta é a tharraingt siar.
Is bréag é. Níl sé fíor.
The Deputy should withdraw that.
The Deputy accused me of lying in the House. I made no accusation and the Deputy has refused to withdraw that comment. He told the lie.
Such words should not be used by one colleague to another in the House and the Chair has always stated this. Such an accusation should be withdrawn.
If anyone makes an untrue accusation against me, I will deny it. The Deputy stated that over the last 20 years I did nothing for the islanders in my constituency. Those islanders would answer that lie quickly. I am not interested in this argument.
We should get on with our questions and not have this confrontation.
I am amazed that Deputy Molloy can get away with using the word "lie" in the Chamber.
The Deputy should not be amazed as no Deputy "gets away" with using the word "lie" in the Chamber. If that statement was made, Deputy Molloy should withdraw it.
The allegation made by Deputy McGinley is untrue. What is untruth?
I made a political charge against the Deputy——
The statement has been withdrawn. Let us proceed with questions.
I can understand why Government backbenchers are getting jittery when they see the foundations of Government begin to move from underneath them.
What has Deputy Molloy ever done for the islands?
I will proceed to Question No. 12 unless Deputy Molloy has another question.
Deputy McGinley is using up my time.
Then let us have the Deputy's question.
Constituents of mine on Inis Meáin are being denied free education. Parents on the island do not qualify for the scheme because they are employed in certain positions on the island. There are enormous costs in sending children, sometimes more than one per family, to boarding schools. The lack of adequate subsidies for transport is denying them their legal right to free education as promised to all students.
What is the Minister for Arts, Culture and the Gaeltacht doing for the rights of these parents? Deputy Ó Cuív and I have raised this issue on a number of occasions but no progress has been made on the matter. I asked the Minister if he was aware that those on the island feel that his Department, which has two Ministers, does not seem able to make the representations on matters that affect them in their ordinary lives? What is the point in having Ministers for the Gaeltacht if they are not prepared to recognise the difficulties of island residents and to alter schemes where obvious injustices are being imposed on parents?
Thug an Teachta óráid a bheidh anúsáideach san olltoghchán atá ag teacht.
The cynicism is dreadful.
I have paid plenty of attention to the islands. We have made strong contributions in many areas, including transport and access. We have looked at the matter of water quality on Inis Meáin with the Comharchumann.
The question was on education.
The Minister of State, without interruption.
As I said before being interrupted by a Dublin Deputy——
The Minister of State should answer and not waffle.
——I should not be accused of this as it is a matter for the Minister of Education——
The Minister for Education will do nothing.
——and Deputy Molloy knows that. I have successfully negotiated new terms with the Minister for Education for the islanders in the Interdepartmental Committee. Those terms relate to third level education. If Deputy Molloy is referring to second level education, I will continue to make representations on behalf of people who are, as he correctly points out, handicapped. This handicap did not happen today or yesterday.
Did the Minister of State not know about these people until now?
This has been a problem since Deputy Molloy joined this House. He was a member of Fianna Fáil when Donogh O'Malley introduced the so-called free education and has been here for that length of time. I am glad he has mellowed enough after 30 years in the House to see that there is a need for additional assistance for the children of Inis Meáin. I will be glad to help on this matter.
That is a pathetic answer.
It is a very comprehensive answer.
We will not have to listen to the Minister of State for much longer.
