Vol. 563 No. 5
100 D'fhiafraigh Mr. Gilmore den Aire Gnóthaí Pobail, Tuaithe agus Gaeltachta an bhfuil aon chinneadh déanta ag Foras na Gaeilge maidir leis an bhfoclóir leictreonach Gaeilge-Béarla; agus an ndéanfaidh sé ráiteas in a leith. [8342/03]
145 D'fhiafraigh Mr. Gilmore den Aire Gnóthaí Pobail, Tuaithe agus Gaeltachta cén dul chun cinn atá déanta ag Foras na Gaeilge mar gheall ar fhoclóir leictreonach Béarla/Gaeilge; agus an ndéanfaidh sé ráiteas ina leith. [8341/03]
Tá sé i gceist agam Ceisteanna Uimh. 100 agus 145 a fhreagairt le chéile.
Faoi mar is eol don Teachta, tá leagan leictreonach d'fhoclóir Gaeilge-Béarla Uí Dhónaill – Gléacht – ar fáil i bhfoirm díosca bog cheana féin. Oibríonn sé mar fhoclóir Béarla-Gaeilge agus mar fhoclóir Gaeilge-Béarla araon. Tuigtear dom ó Fhoras na Gaeilge go bhfuil leagan leictreonach d'fhoclóir Gaeilge-Béarla Uí Dhónaill á réiteach le cur ar fáil ar CD-ROM go luath. Beifear in ann iontrálacha agus focail a chuardach i gceachtar den dá theanga.
Maidir le mórthionscadal foclóir Béarla-Gaeilge atá idir lámha ag Foras na Gaeilge faoi láthair, tuigtear dom go bhfuil sé ag súil le conradh a shíniú le conraitheoir i mí Aibreáin leis an chéad chéim den obair sin a chur i gcrích. Bainfidh an chéim sin le dearadh teicniúil an fhoclóra, leis an gcóras ríomhaireachta a úsáidfear agus é á chur le chéile, le roghnú na gceannfhocal, leis na córais fhiosraithe corpais agus mar sin de. Leagan leictreonach agus leagan clóite den fhoclóir sin a bheidh ar fáil nuair a fhoilseofar é.
Tá dul chun cinn á dheanamh anois. Nach mbeadh seo go maith dá mbeadh thesaurus Gaeilge ar fáil? Tá sé tábhachtach go mbeadh foclóir den chineál sin ann do dhaoine a theastaíonn uathu a gcuid a laghdú.
Dúirt an tAire go mbeadh conradh a shiniú i mí Aibreáin le Foras na Gaeilge le dhul ar aghaidh leis an fhoclóir Béarla-Gaeilge. An bhfuil a fhios aige cé chomh fada agus a mhairfidh an obair sin go dtí go mbeidh leagan leictreonach ar fáil a bheidh leathan go leor d'achan duine atá ag fanacht ar a leithéid?
Tógfaidh sé cúig bliana go mbeidh an foclóir ar fad ar fáil. Tá tionscnamh an-mhór i gceist le foclóir a chumadh. Foilsíodh de Bhaldraithe ag tús na 1960s agus is iomaí rud nach raibh ar an saol an t-am sin atá ar an saol anois – gach rud a bhaineann le ríomhaireacht agus cúrsaí leictreonach mar shampla. Níl a fhios agam an bhfuil aon bhealach gur féidir cuid den saothar a chur ar fáil roimhe sin mar is ceist don fhoras sin.
Tuigeann leis an Teachta go bhfuil gá le an-oiread ábhar fhoclóireachta a bheith ar fáil ag duine. D'fháiltigh mé go mór roimh an fhoclóir pharlaiminte a réitíodh agus d'aontaím go gcaithfimid leanacht linn, ó tharla go bhfuil an obair tosaithe, ag cur áiseanna teanga den chineál seo ar fáil ar chomhchéim leis na háiseanna atá ar fáil i mBéarla.
Molaim an obair atá á dhéanamh faoi láthair ag Foras na Gaeilge. Is cuimhin liom Foclóir Uí Dhuinín i mo theach féin mar bhíobla naofa blianta ó shin. Ó thaobh na Idirlíne de, tá sé tábhachtach go mbeadh a leithéid ar fáil. Is féidir foclóir Gaeilge-Béarla a fheiceáil ar an Idirlíne ach níl aon fhoclóir Béarla-Gaeilge ann. Tá 20 bliain caite ón am deireannach a foilsíodh leagan nua den fhoclóir agus tá sin ró-fhada ar fad. Mar sin, beidh an-fháilte roimh an CDROM.
De réir an eolais atá agam, oibríonn an foclóir atá ar fáil mar fhoclóir Gaeilge-Béarla agus Béarla-Gaeilge, ainneoin go bhfuil sé bunaithe ar Fhoclóir Uí Dhomhnaill. Ní saineolaí mise ag baint úsáid as an Idirlíne mar chóras foclóra ach is cosúil go bhfuil sé ar fáil cheana féin ar an dá bhealach. Ní mé ag rá gur thriall mé féin go pearsanta é ach deirtear sin liom.
Questions Nos. 101 and 102 answered with Question No. 97.
