Vol. 454 No. 7
2 D'fhiafraigh Éamon Ó Cuív den Taoiseach cén fáth nár cuireadh amach Foirm Chlárúchain Ghaeilge óna Roinn i dtaca leis an seimineár a reachtáladh i nGaillimh ar an 10 Meitheamh 1995, faoin teideal Athnuachan Tuaithe: Cuir chuige Comhtháite i ndáil le Soláthar Seirbhísí Poiblí. [11110/95]
Is cúis áthais dom go bhfuil a leithéid de spéis nochtaithe ag an Teachta i ndáil leis an sraith seimineáir atá idir lámha agam le tamall anuas .i. Athnuachan Tuaithe: Cur chuige comhtháite i ndáil le seirbhísí poiblí a sholáthar.
Táim thar a bheith sásta leis an trí Chomhdháil a reachtáileadh cheana féin i Ros Comáin. Sligeach agus Gaillimh. Tuigim go bhfuil sé tábhachtach dul i gomhairle le dreamanna áirithe chun an cur chuige is oiriúnaí a aimsiú i ndáil le seirbhísí poiblí a sholáthar do cheantair lagdhaonracha agus is cuid lárnach iad na seimineáir seo san gcomhthéacs sin. Is é mo thuairim gur éirigh go geal leo agus bhain mise ach go háirithe agus gach duine a rinne freastal orthu tairbhe as an eolas agus as na tuairimí a scaipeadh ann. Reachtáilfear an cheathrú seimineár i mBaile na hInse, Contae an Chláir, 24 Meitheamh.
Bhí an seimineár a reachtáileadh le déanaí i nGaillimh dírithe go príomha ar na limisteír Ghaeltachta agus chuige sin cuireadh fógraí dátheangacha sna nuachtáin roimh ré. Ina theannta sin, seoladh cuireadh, i nGaeilge, móide cur síos dátheangach amach chuig na rannpháirtithe. Cuireadh foirm chlárúcháin amach i mBearla freisin inar ndearnadh tagairt don gcóras aistriúcháin a bheadh le fáil ag an seimineár.
Is go hiomlán trí mhéan na Gaeilge a reachtáileadh an seimineár, cé gur tugadh oráid amháin trí Bhéarla toisc gur tháinig rannpháirtí amháin ón mBreatain Bheag. Chuir an córas aistriúcháin go mór leis agus táim an-bhuíoch do Bhord na Gaeilge as an gcóras sin a chur ar fáil dúinn. Murach an córas sin, ní bheadh deis ag rannpháirtithe nach raibh an Ghaeilge ar a dtoil acu páirt a ghlacadh san seimineár.
Baineadh feidhm as foirm chlárúcháin i mBéarla i ndáil leis na seimineáir go léir. Glacaim leis gur trí thimpiste nár cuireadh foirm chlárúcháin i nGaeilge amach leis an mbrósúir dátheangach, ach é sin ráite, d'éirigh thar barr leis an seimineár i nGaillimh agus ní dóigh liom go raibh drochthionchar dá laghad ag an mionbhotúin seo ar dhea-thorthaí na comhdhála.
Ba mhaith liom buíochas a ghabháil leis an Aire as ucht an freagra coimsitheach a thug sé ar an gceist. Ach é sin ráite táimid ar ais ag an sean scéal agus tá fhios ag an Aire Stáit é seo. Seachtain i ndiaidh seachtaine ní mór ceisteanna a thógail cén fáth nach bhfuil foirmeacha bunúsacha á gcur ar fáil trí Ghaeilge. An féidir leis an Aire Stáit a dheimhniú gur chuir dream amháin ar a laghad as Conamara glao ar a Roinn ag iarraidh an fhoirm iarratais as Gaeilge a fháil agus cuireadh foirm iarratais trí Bhearla chucu don dara huair?
Níl an t-eolas sin agam ach tá cóip den fhoirm iarratais as Gaeilge agam. Dúirt mé leis an Teachta gur mionbhotún a bhí ann agus táim sásta gur mar sin a bhí sé.
An nglacfadh an tAire Stáit go bhfuil ciall leis an seanráiteas: "Fool me once, shame on you. Fool me twice, shame on me?" Sa chás atá i gceist bhí sé iontuigthe go bhféadfadh dream glacadh leis gur dearmad a rinne oifig an Aire Stáit ach nuair a cuireadh an fhoirm amach an dara huair i mBéarla taréis gur iarradh ceann i nGaeilge, gur masla a bhí ann don té a d'iarr é agus go raibh sé ag déanamh amadáin den dream a d'iarr an fhoirm tré Ghaeilge.
An nglacfadh an tAire Stáit leis go bhfuil an scéal níos measa ó thárla go ndeireann sé anois go raibh leagan Gaeilge ann agus an nglacfadh sé leis go bhfuil a leithéid ag tárlú seachtain i ndiaidh seachtaine——
Tá sé sin rófhada ar fad.
——maidir le cáipéisí trí Ghaeilge de.
Rinne mise an-iarracht an Ghaeilge a chur chun cinn sa seiminéar atá i gceist ag an Teachta. Is mian liom go mbeadh suim ag gach aon duine sa Stáit i labhairt na Gaeilge agus is oth liom gur tharla an botún. Nílim sásta gur tharla an mionbhotún ach dúirt na daoine sa Roinn nach raibh fonn orthu masla a thabhairt d'éinne sa Ghaeltacht. Táim lán tsásta gurb é sin freagra na ceiste.
Ceist dheireannach.
An bhféadfadh an tAire Stáit a rá liom cén míniú ar thug an Roinn air seo nó cén caoi ar thárla sé mar tá botúin mar seo ag tárlú gach seachtain mar is eol don Aire Stáit. Thárla sé maidir leis na Meastacháin seachtain ón Aoine seo caite agus thárla sé leis an rud seo. Cén caoi a bhfuil na botúin seo ag éirí seachtain i ndiaidh seachtaine in a Roinn?
Déanfaidh mise mo lándhícheall na mionbhotúin a bhfuil an Teachta ag gearáin fúthu a dhíbirt as mo Roinnse.
Ba mhaith liom tacaíocht a thabhairt don Teachta Ó Cuív sa cheist seo. An mbeadh an tAire Stáit sásta a rá nach mionbhotún é ach botún mór agus gur masla é dóibh súd atá míshásta leis an rud a thárla? An mbeidh sé sásta a rá leis an Dáil ar son an Rialtais go bhfuil brón air mar gheall ar an rud a thárla agus nach dtárlóidh sé arís, agus gan a bheith ag iarraidh leithscéal a dhéanamh faoi?
Níl le rá agam ach gur mionbhotún a bhí ann agus déanfaidh mé mo dhícheall an scéal a chur ina cheart an chéad lá eile.
