Vol. 435 No. 5
11 D'fhiafraigh Mr. Molloy den Aire Ealaíon, Cultúir agus Gaeltachta an bhfuil iarratas faighte aige ó Údarás na Gaeltachta ag lorg cumhachtaí breise chun an turasóireacht a chur chun cinn sna ceantair Ghaeltachta; má tá, an gcuirfidh sé in iúl go nglacfaidh sé leis an iarratas; agus an ndéanfaidh sé ráiteas faoin gceist.
(Donegal South-West): Maidir le forbairt thionscal na turasóireachta sa Ghaeltachta agus ról Údarás na Gaeltachta san fhorbairt sin, tá an cheist áirithe sin á breithniú go fóill ag mo Roinnse i gcomhairle leis an Roinn Turasóireachta agus Trádála.
An cheist atá agam ná an bhfuil iarratas faighte ag an Aire ó Údarás na Gaeltachta agus má tá cén dáta a bhfuair sé é? Cén fáth a bhfuil sé ag tógáil chomh fada sin ar an Aire cinneadh a dhéanamh sa cheist thábhachtach seo? An nglacann sé leis gurb í an turasóireacht ceann de na tionscail is tábha chtaí sna ceantair Ghaeltachta? Tugann an turasóireacht a lán airgid isteach sna Gaeltachtaí agus cothaíonn sé a lán postanna iontu. Más fíor go bhfuil sé mar aidhm ag Údarás na Gaeltachta postanna a chothú sna ceantair Ghaeltachta nach cóir don Aire a chinntiú go mbeidh na cumhachtaí seo ag Údarás na Gaeltachta? Leis an bhfírinne a rá ní fheictear domsa go bhfuil mórán céille le cumhachtaí chun turasóireacht a chur chun cinn ins na Gaeltachtaí a choimeád ón Údarás. Tá sé in am é seo a dhéanamh.
(Donegal South-West): Freagróidh mé deireadh na ceiste i dtosach. Glacaimse le tábhacht tionscal na turasóireachta in iarthar na hÉireann go ginearálta ach go háirithe sna ceantair Ghaeltachta. Glacaim gur féidir anfhorbairt a dhéanamh ar an tionscal sin agus mar a dúirt an Teachta, postanna a chruthú. Táimid go léir i bhfábhar sin.
Tá an cheist seo á plé le fada an lá. De réir Alt 9 de Acht Údarás na Gaeltachta is féidir leis an Údarás iarratas a chur chuig an Roinn agus ón Roinn go dtí an Rialtas chun cumhachtaí breise a fháil. Fuaireamar litir ón Roinn Údarás ar an 21ú lá Meán Fómhair, 1993. Cé go raibh go leor cainte faoi go dtí seo, seo an chéad uair go bhfuarathas litir faoi. Dúirt mé féin go minic é agus an chéad uair a chasfaidh mé le bord Údarás na Gaeltachta déarfaidh me leo go bhfuilim i bhfábhar seo.
Nuair a chas an tAire le Údarás na Gaeltachta i lár mí Aibreáin — an 16ú lá d'Aibreán measaim — dúirt sé leo go raibh sé i bhfábhar cumhachtaí breise a thabhairt dóibh. Tá an litir faigthe againn anois. Ar ndóigh tá mé cinnte go mbeidh níos mó eolais de dhith orainn agus táimid ag déanamh teangbháil leis an Roinn Turasóireachta agus Trádála i láthair na huaire.
Nuair a chas Aire na Gaeltachta le bord Údarás na Gaeltachta ar an 4ú lá d'Eanáir 1990, dúirt sé go mbeadh Aire ar bith sásta ceist ar bith faoi chumhachtaí breise a chíoradh ach an cás iomlán a leagadh amach ag an Údarás — na lochtanna sa chóras, na bealaí chun iad a leigheas, an costas a bheadh i gceist, agus mar sin de. Ar ndóigh má thugtar cumhachtaí breise beidh airgead breise de dhíth chomh maith agus beidh orainn dul i dteangbháil leis an Roinn Airgeadais chomh maith. Go ginearálta aontaím leis an iarratas sa litir.
Beidh bliain nua ag tosú ar an gcéad lá d'Eanáir seo chugainn agus tá meastacháin na bliana seo chugainn á réiteach nó réitithe beagnach cheana féin. Muna gcuirfear airgead isteach sna meastacháin don Údarás le cúramaí turasóireachta a chur chun cinn feictear dom go gcaillfear bliain eile. Tá an-mhoill ar fad ar an cheist seo. Tá sé faoi chaibidil thíos sa Roinn leis na blianta fada. Bhí leithscéal á dhéanamh acu nach raibh iarratas faigthe acu go dtí seo, ach tá iarratas faighte acu anois agus tá fhios ag an Aire go bhfuil sé tábhachtach cinneadh a dhéanamh ar seo go luath. Iarraim air anois a chur in iúl don Teach go mbeidh cinneadh déanta faoi seo roimh an Nollaig ionas go mbeidh airgead curtha isteach sna meastacháin don bhliain seo chugainn.
(Donegal South-West): Os rud é nach bhfuaireamar an litir seo go dtí an 21ú Meán Fomhair i mbliana tá——
Níl ansin ach leithscéal.
(Donegal South-West): Ní hea. Má táimid i ndáiríre faoi seo, caithfear na fíricí a chur os comhair an Tí.
Leithscéal. Leithscéal.
Gan cur isteach. Ciúnas.
(Donegal South-West): Tá mé a rá go bhfuilimid i bprionsabal i bhfábhar seo agus tá fhios ag an Teachta Molloy nach bhfuil sé chomh furasta sin an cheist a réiteach. Caithfimid dul i dteangbháil mar atáimid agus leanúint ar aghaidh leis na comhráití. Beidh orainn dul ag an Roinn Airgeadais mar ní dóigh liom go mbeidh an tUdarás sásta le cumhachtaí breise gan airgead breise. Tá fhios agam cé chomh práinneach is atá an cheist seo. Tá fhios agam cé chomh tábhachtach is atá an cheist seo don Ghaeltacht agus bí cinnte de——
Leithscéal agus leisciúlacht.
(Donegal South-West): Bhí Airí éagsúla ann idir 1989 agus 1992 agus bhí deis acu an t-am sin rud éigin a dhéanamh faoi seo.
Nuair a——
Gan cur isteach.
(Donegal South-West): Caithfimid——
Níl aon chumhachtaí breise á tabhairt——
(Donegal South-West): Caithfimid na fíricí a thabhairt. Fuaireamar an lítir seo ó Údarás na Gaeltachta——
Ní bheidh——
(Donegal South-West): Éist a Theachta. Is rud é a dhein an Teachta leis an Teachta O'Malley. Níor labhair sé faoi seo iriamh.
Ná bí ag cur isteach mar sin. Tá mé ag dul ar aghaidh go ceist eile.
(Donegal South-West): Tá an Teachta Molloy ag iarraidh a chur ina luí ar mhuintir na Gaeltachta go raibh sé i bhfábhar é seo i gcónaí. Tá muintir na Gaeltachta ro-ghlic dó sin.
