Vol. 537 No. 2
41 D'fhiafraigh Mr. McGinley den Aire Ealaíon, Oidhreachta, Gaeltachta agus Oileán cad iad na hoileáin nach bhfuil aon seirbhís múchta dóiteáin orthu agus cad iad na pleananna atá ag an Aire seirbhís dá leithéid a chur ar fáil ar gach oileán. [16000/01]
Faoi láthair, tá seirbhís múchta dóiteáin ag Árainn Mór, Contae Dhún na nGall agus ag Inis Mór, Contae na Gaillimhe. Cé gur cheist go príomhá do na hÚdaráis Dóiteáin í seirbhísí múchta dóiteáin a chur ar fáil ar na h-oileáin, bheinnse sásta breathnú ar iarratas ó na hÚdaráis Dóiteáin ar chúnamh caipitil chun innealra dóiteáin a chur ar na h-oileáin, dá bhfaighinnse ceann. Níl aon iarratas faighte agam go dáta, áfach.
Ní mhiste dom an Teachta a chur ar an eolas go bhfuil mo Roinnse, le tamall anuas agus i gcomhairle leis na hÚdaráis Dóiteáin, ag fiosrú na féidearthachtaí le haghaidh trealamh dóiteáin a insealbhú sna tithe ar na hoileáin amach ón gcósta nach bhfuil seirbhís dóiteáin acu. Is éard a bheadh i gceist ná múchtóir tine agus dhá aláram deatach a insealbhú i ngach áitreabh ar chostas £100 in aghaidh an áitribh. Cuireadh moill ar an togra seo níos túisce i mbliana de bharr deacrachtaí dlí a bhí bainteach leis agus a bhí le soiléiriú ag mo Roinn le hOifig an Ard-Aighne. Tá an soiléiriú sin faighte agam ón Ard Aighne anois agus táim sásta gur féidir brú ar aghaidh leis an togra dá bharr. Dá bhrí sin, ar iarratas uaimse, scríobh mo Roinn le déanaí chuig na ceithre phríomhchomhairlí contae – Corcaigh, Gaillimh, Maigh Eo agus Dún na nGall – a bhfuil oileáin ina gceantair feidhme acu ag tairiscint deontais de 50% den chostas chun an trealamh atá luaite agam a insealbhú. Níl aon fhreagraí faighte agam go fóill.
Tuigim go bhfuil roinnt trealamh insealbhaithe ar na h-oileáin cheana ag cuid de na comhairlí contae neamhspleách ó aon rud atá beartaithe ag mo Roinnse a dhéanamh.
Go raibh maith agat. Ba mhaith liom buíochas a ghabháil leis an Aire Stáit as an bhfreagra sin. Deir sí go bhfuil trealamh á chur ar fáil ar na h-oileáin. Ba mhaith liom a fháil amach go díreach cad is brí le trealamh. An trealamh é sin do gach teach leis féin, fire alarm mar a déarfá? Nó an bhfuil rud éigin níos mó ná sin i gceist aici? Cé go bhfuil trealamh sna tithe an-tábhachtach sílim go bhfuil sé íontach tábhachtach chomh maith go mbéadh seirbhís dóiteáin ann. Má tá an an teach tré thine tá an trealamh ansin chun a insint duit go bhfuil an teach tré thine ach chaithfeadh inneal múchta tine a bheith agat.
Tá mé cinnte go bhfuil fhios ag an Aire agus ag an Aire Stáit go raibh cúpla timpist uafásach ar na h-oileáin le bliain nó dhó anuas. Fuair triúr ban bás i dtine in Inis Bó Finne cúpla bliain ó shin. Deirtear liom fosta gur beag nach raibh tine in Inis Meáin cúpla mí ó shin ach amháin go raibh trealamh sa teach. Tá fhios agam faoi chuid de na h-oileáin a bhfuil trealamh nach bhfuil inneal múchta dóiteáin aon áit a bhfuil aeir stráice. An bhféadfaí socrú éigin a dhéanamh le hÚdarás na Gaeltachta go mbeifí ábalta úsáid a bhaint as an inneal múchta dóiteáin a bhíonn ag na haeir stráice le freastal ar an bpobal chomh maith?
Cúpla pointe ag éirí as an méid a bhí le rá ag an Teachta Dála. Bhí mé amuigh ar Inis Bó Finne agus tá fhios agam faoi na deacrachtaí atá ar na h-oileáin amach ón gcósta. Is ceist í don chomhairle contae ar dtús báire ach, ag an am chéanna, mar a dúirt mé sa bhfreagra, bhéinn thar a bheith sásta cuidiú leis na Comhairlí Contae dá mbeadh iarratas os mo chomhair.
Ag éirí as an moladh atá déanta agam agus atá curtha agam chuig na comhairlí contae éagsúla, ar dtús báire chun go mbeadh seirbhís ar fáil ar na hoileáin, tá mé ag caint faoi dhá fire alarms i ngach foirgneamh ar na hoileáin.
Aontaím go mór go mbeadh sé níos fearr go mbeadh briogáid dóiteáin ar gach oileáin agus go mbeadh seirbhís ann ach mar a dúirt mé ní ceist í domsa. Mar sin féin tá mé thar a bheith sásta cabhair a thabhairt do na comhairlí contae éagsúla.
Ag éirí as an cheist eile maidir leis na haeir stráice, tá an ceart ag an Teachta go mbeadh na seirbhísí ar fáil do na haeir stráice. Caithfidh mé a fháil amach ar dtús báire cén sórt aeir stráice atá i gceist. B'fhéidir go mbeimid ábalta ceangal a dhéanamh idir Údarás na Gaeltachta agus na haeir stráice chun seirbhís dóiteáin a chur ar fáil ar na hoileáin. Is ceist an-tábhachtach í do shábháilt na n-oileánach ach ag an am chéanna b'fhearr liomsa go mbeadh seirbhís cheart ar fáil ar gach oileán seachas a bheith ag caint ar chúpla punt anseo is ansiúd.
Seo tús atá déanta agam ach tá mé ag fanacht ar mholtaí ó na comhairlí contae. Níl fhios agam an bhfuil siad sásta leanúint ar aghaidh leis an scéim atá beartaithe agam.
Deir an tAire Stáit go bhfuil sé ar intinn aici trealamh a chur ar fáil i ngach foirgneamh ar gach oileán. An bhfuil mórán de sin déanta go fóill? Deirtear go gcosnaíonn na trealaimh £100 an ceann. Cé íocann an t-airgead sin, an duine gur leis an foirgneamh nó an bhfuil cuidiú ar fáil ón Roinn?
Níl mé ag caint faoi airgead ar bith do na daoine a bhfuil cónaí orthu ar na hoileáin ach tá mé ag tabhairt deontais do na Comhairlí Contae i dtreo is go mbeadh na comhairlí Contae ábalta leath den airgead breise a thabhairt do na daoine. Mar sin, beidh deontas £50 uaimse agus tá súil agam go mbeidh na Comhairlí Contae ábalta £50 a thabhairt.
Sheol mé litir chuig na comhairlí contae coicíos ó shin ach níl fhios agam cad tá déanta go fóill. Caithfidh mé fanacht chun a fháil amach an bhfuil siad sásta leath den airgead a thabhairt. Níl sé i gceist agam go mbeadh costas ar bith ar mhuintir na n-oileán.
