Léim ar aghaidh chuig an bpríomhábhar
Gnáthamharc

Dáil Éireann díospóireacht -
Thursday, 26 Jun 2008

Vol. 657 No. 5

Other Questions.

Scéimeanna Teanga.

Brian O'Shea

Ceist:

6 D’fhiafraigh Deputy Brian O’Shea den Aire Gnóthaí Pobail, Tuaithe agus Gaeltachta an mó scéim Gaeilge ar ghlacadh leo anois faoi Acht na dTeangacha Oifigiúla 2003; agus an ndéanfaidh sé ráiteas ina thaobh. [24933/08]

Tá 79 scéim teanga, a chlúdaíonn 141 comhlacht poiblí ar fad, daingnithe agam agus foilsithe go dáta. Sa bhreis ar sin, tá 37 scéim teanga nua eile, a chlúdaíonn 69 comhlacht poiblí, á n-ullmhú. Ba mhaith liom a lua chomh maith go mbeidh tréimhsí ama na gcéad scéimeanna teanga, a dhaingnigh mé i 2005, ag teacht chun deiridh i 2008. Dá bhrí sin, i gcomhréir le forálacha Acht na dTeangacha Oifigiúla 2003, tá fógra seolta agam faoi alt 15 den Acht chuig 21 comhlacht poiblí eile ag iarraidh orthu athbhreithniú a dhéanamh ar a gcuid scéimeanna agus dréachtscéim nua — a dara scéim teanga — a ullmhú agus a thíolacadh le daingniú laistigh de sé mhí. Fágann sé seo go bhfuil beagnach 60 dréachtscéim teanga san iomlán á ullmhú faoi láthair. Tá sonraí maidir leis na comhlachtaí poiblí a bhfuil scéimeanna aontaithe leo nó a bhfuil dréachtscéimeanna á n-ullmhú acu ar fáil ar shuíomh idirlín an choimisinéir teanga, www.coimisineir.ie.

Ba mhaith liom mo bhuíochas a ghábháil leis an tAire as ucht an freagra sin a thabhairt dom. Tháinig Acht na dTeangacha Oifigiúla i bhfeidhm i mí Iúil 2003. Níl glactha ach le 79 scéim ag an nóiméad. Glacaim leis go bhfuil 141 comhlacht poiblí i gceist. Nach bhfuil na figiúirí sin suarach, agus trí bliana imithe? Mar a dúirt an tAire ag an gcomhchoiste an lá deireanach, scríobh sé chuig 600 comhlacht maidir leis na dréachtrialacháin faoi alt 9 d'Acht na dTeangacha Oifigiúla 2003 ach ní bhfuair sé freagra ach as 20 dóibh. An bhfuil na comhlachtaí éagsúla neamhshuimiúil san Acht? An bhfuil siad ag iarraidh éalú óna ndualgais ó thaobh dréachtscéim, a nglacfaí ag an Roinn, a thíolacadh?

Níl. Is muidne a thionscnaíonn an t-éileamh le haghaidh scéimeanna, srl. Is sinne a scríobhann chucu chun scéimeanna a iarradh. Is fúinn atá sé. Ar ndóigh, níl ach achmhainní áirithe taobh istigh den Roinn leis an obair seo a dhéanamh. Is fearr é a dhéanamh go slachtmhar. Má bhreathnaimid ar na comhlachtaí Stáit ar fad, feicimid go bhfuil baint an-bheag ag cuid acu leis an bpobal. Tá baint an-mhór ag roinnt eagrais Stáit, ar nós an Roinn Gnóthaí Sóisialacha agus Teaghlaigh, an Roinn Talmhaíochta, Iascaigh agus Bia nó roinnt comhairlí contae, a bhíonn ag plé leis an bpobal go ginearálta, leis an Ghaeilge. Mar shampla, bheadh i bhfad níos mó plé ag comhairlí contae ar nós Comhairle Chontae na Gaillimhe nó Comhairle Chontae Dhún na nGall leis an Ghaeilge ná mar a bheadh ag Comhairle Chontae Longfoirt. Má bhreathnaimid ar an 141 comhlacht poiblí atá i gceist, beidh sé soiléir go bhfuil an cuid is mó dos na hoifigí tábhachtacha, ar nós Oifig na gCoimisinéirí Ioncaim nó an Roinn Gnóthaí Sóisialacha agus Teaghlaigh, istigh. Baineann obair Oifig na gCoimisinéirí Ioncaim sin le gach éinne sa Stát. Tá seans ann go bhfuil 60% nó 70% d'imeachtaí an Stáit clúdaithe le scéimeanna, ainneoin go bhfuil riar mhaith comhlachtaí Stáit — go leor acu comhlachtaí beaga — atá an-teoranta nach bhfuil clúdaithe faoi scéimeanna. I ndáiríre, ní hiad na comhlachtaí nach bhfuil ag teacht leis. Is dócha nach bhfuil na hachmhainní ag cuid acu daoine atá oilte a fháil chun déileála leis na scéimeanna seo.

Tá tagairt déanta ag an tAire ina fhreagra don cheist a bhí le cur agam. Tá mé ag caint mar gheall ar an dlúthcheangal a bhíonn ann go minic idir na húdarás áitiúla agus an pobal. Bíonn ar dhaoine déileáil leis na comhairlí chontae nuair atá siad ag lorg cánach nó árachais a chur ar a ngluaisteáin, srl. Ar éilíodh plean Gaeilge ós na húdaráis áitiúla uilig, go speisialta na húdaráis a bhfuil baint acu leis na ceantair Gaeltachta? Ar thug siad go léir freagra? Ar chuir siad pleananna ós comhair na Roinne? Cé acu dos na húdaráis áitiúla a thug freagra ar an tAire? An bhfuil aon údarás nár thug freagra?

Faoin dlí, caithfear freagra a thabhairt. Caithfear plean a réiteach laistigh de sé mhí agus níl aon rogha faoi sin. Más buan mo chuimhne, sin mar a leag muid síos sa dhlí nuair a d'achtaigh muid é. Ní fios domsa go bhfuil éinne ann a dhiúltaigh plean a réiteach nuair a iarradh orthu sin a dhéanamh. Maidir leis na húdaráis áitiúla, iarrfaidh mé ar oifigigh na Roinne liosta a sheoladh chuig an Teachta de na húdaráis áitiúla a bhfuil pleananna daingnithe acu. Go bhfios domsa, is iad na contaetha Gaeltachta atá i gceist, Tír Chonaill, Gaillimh agus mar sin de.

Tá muid ag breathnú ar rud eile, mar tá muid ag iarraidh bogadh chun cinn. Beidh muid ag plé na rialacháin go luath agus clúdóidh an plé sin rudaí ginearálta agus mar sin de. An chéad rud eile ar a bhfuil muid ag breathnú i dtaobh na gcomhlachtaí go bhfuil an dara plean á réiteach dóibh, ná an mbeidh bun rudaí le déanamh ag gach ceann de na comhlachtaí sin. Is é sin, nuair a thosaíonn muid ar an bpleanáil, d'fhéadfadh muid tosú go híseal, ach tá rudaí áirithe comónta a chreideann muid go mba cheart a bheith i ngach dara plean ó thaobh seirbhísí de. Táimid ag scrúdú na ceiste sin i láthair na huaire. Caithfimid a bheith ag foirfiú an cur chuige an t-am ar fad.

Sa bhliain 2013, beidh deich mbliana imithe ó tháinig an Acht i bhfeidhm. An bhfuil seans ar bith ann go mbeidh scéim glactha do ghach comhlacht de na 600 comhlachtaí atá ann faoi sin?

Bheadh súil agam go mbeadh agus tá sé tábhachtach go mbeadh. Níos tábhachtaí ná sin, tá obair le déanamh anois, go mór mhór nuair atá seans ag comhlachtaí, agus iad ag teacht isteach sa dara scéim taithí a fháil ar an gcéad scéim agus na fadhbanna a d'éirigh leis. Tá sé fíor thábhachtach go ndéanann muid cinnte go bhfuil na scéimeanna nó na pleananna foirfe iontu féin. Tá sin chomh tábhachtach le líon na scéimeanna atá ann. Tá sé tábhachtach go mbeidh tionchar acu leis an bpobal.

Rud eile ar a mbeidh muid ag díriú ná go ndéarfar leis an bpobal go bhfuil na seirbhísí ar fáil trí Ghaeilge. Níl aon mhaith seirbhísí trí Ghaeilge a bheith ar fáil agus gan fhios ag an bpobal go bhfuil siad ann. Tá gnéithe éagsúla ag baint leis seo. Mar atá ráite agam cheana, tá mise sásta dul ós comhair choiste an Tí agus plé i bhfad níos miona a dhéanamh ar na ceisteanna seo agus cén áit ar cheart na tosaíochta a bheith le go ndíreofar na hachmhainní ar na riachtanais is mó, dar libhse, atá ann.

Community Development.

Joan Burton

Ceist:

7 Deputy Joan Burton asked the Minister for Community, Rural and Gaeltacht Affairs the progress made under the young people’s facilities and services fund; the success of this project; and if he will make a statement on the matter. [24947/08]

Joan Burton

Ceist:

51 Deputy Joan Burton asked the Minister for Community, Rural and Gaeltacht Affairs the number of applications for grants under the young people’s facilities and services fund; the location of such grants; and if he will make a statement on the matter. [24946/08]

I propose to take Questions Nos. 7 and 51 together.

The young people's facilities and services fund, YPFSF, aims to assist in the development of youth facilities, including sport and recreational facilities, and services in disadvantaged areas where a significant drug problem exists or has the potential to develop. The objective of the fund is to attract "at risk" young people in disadvantaged areas into these facilities and activities and divert them away from the dangers of substance abuse. The target group for the fund is ten to 21 year olds who are marginalised through a combination of risk factors relating to family background, environmental circumstances, educational disadvantage and involvement in crime or drugs etc.

The fund operates in the 14 local drugs task force areas, 12 in Dublin, Bray and Cork, and in Galway, Limerick, Waterford and Carlow town. Following an announcement earlier this year, the fund will be extended to Arklow, Athlone, Dundalk and Wexford in the coming months. Since it was established in 1998, the Government has allocated over €150 million under the fund. Over €66 million has been provided for capital developments, which include the building, upgrading, fit-out and refurbishment of approximately 220 youth and community facilities in the different target areas. In 2008, current funding of the order of €17 million will be provided to support the employment of more than 350 youth and outreach workers, centre managers, sports development officers and administration staff.

In this context, the Deputy should note that 24 sports development officers are currently being supported under the fund in the designated areas, including two in Limerick following a recent proposal from the Limerick regeneration agencies. These officers use sport as a tool to engage young people in active recreation and leisure pursuits and facilities at the level to suit their needs. The Deputy should also note that 13 "Football in the Community" development officers are also being employed under the fund, including four recently announced posts for Limerick city. These posts are being co-funded by the FAI and, in the case of the nine posts in Dublin, by Dublin City Council. A call for the development of further capital facilities in the amount of €4 million was announced earlier this year. The young people's facilities and services fund development groups have submitted proposals for funding and these are under consideration at present.

Overall, I believe the fund has had a very positive impact on communities since it commenced nearly ten years ago. Over the years, the areas covered under the fund had been marked by a serious dearth of facilities and services and many of the clubs and community groups in those areas had traditionally not been able to access funding from other mainstream schemes to the same extent as more affluent areas.

Are the sports officers responsible to the local authorities or to the national organisations governing the particular sport involved, for example, soccer? Is the FAI the only national organisation that has a link to the provision of training officers? If so, why is this the case? Why do the national organisations governing rugby, GAA or otherwise not have an input into ensuring a variety of sports for youngsters?

Are there any RAPID areas that are not part of the local drugs task force areas and not in receipt of this funding? If so, will the Minister consider applications in this regard and are such RAPID areas entitled to make such applications?

On the first question, it is up to each national organisation as to how it gets involved. The FAI has embarked on this in its scheme. However, it would be wrong to send out the signal that others do not. I am aware that the GAA in Dublin has development officers. Probably as a result of the structure of the GAA, there is only one GAA club in my village whereas there are several soccer clubs. The GAA provides development officers who work with existing GAA clubs. While it is a different model, we should not indicate that it is only soccer that has provided this linkage. The officers are employed and work out of the local authorities rather than out of the FAI buildings.

What of RAPID, for example, the scheme in Athy?

It does not cover all of them.

Barr
Roinn