Seanad Éireann díospóireacht -
Tuesday, 23 Jun 1992

Vol. 133 No. 7

Adjournment Matters. - Country Galway Group Water Scheme.

Éamon Ó Cuív

Is dócha gur aisteach le rá é gur áit í Conamara go bhfuil fadhb mhór le huisce mar go raibh sé de cháil ar Chonamara an méid báistí ansin. Ach, bíodh sin mar atá, is iomaí teaghlach ansin a dhéanann casaoid ó thráth go chéile faoi chúrsaí uisce. Anocht tá mé ag tógáil ceiste maidir le scéim uisce do cheantar Bhéal ab Daingin in aice leis an gCeathrú Rua i gConamara, ceantar ina bhfuil fadhbanna uisce ag cur as do 20 teaghlach. Tá an fhadhab seo ann i ngeall ar easpa bhrú uisce ag cur as do 20 teaghlach. Tá an fhadhb seo ann i ngeall ar easpa bhrú uisce sa cheantar ón mórscéim ar an gCeathrú Rua.

Is cosúil gur thosaigh an fhadhb seo thart ar 14 bliana ó shin nuair a cuireadh an scéim uisce isteach i gceantar Bhéal an Daingin, agus ó shin tá iarrachtaí ar bun ag muntir an cheantair le scéim uisce a fháil leis an bhfadhb seo a réiteach. Leis an aimsir a bhí againn le cúpla seachtain anuas maraon leis an easpa bhrú uisce sa cheantar seo a luaigh mé, níl aon uisce ar fáil ag go leor de na teaghlaigh ann.

I láthair na huaire tá 1,500 scoláire Gaeilge i gceantar an Ceathrú Rua agus, ar ndóigh, tá sé sin ag cur breis brú ar an gcóras agus ag tarraingt breis fadhbanna. Is é atá ag teastáil, de réir mar a thuigimse an scéal, ná pump agus dabhach nua de thart ar 20,000 galún. Tá an caidéal ag teastáil leis an t-uisce a bhrú isteach sa scéim uisce atá ann cheana féin agus tá dabhach de 20,000 galún ag teastáil le go bhféadfaí an t-uisce a stóráil thar oíche; is é sin, go mbrúfaí an t-uisce isteach san oíche agus ansin go mbeadh an t-uisce ar fáil i gcaitheamh an lae agus go bpumpálfaí suas é ansin. De réir mar a deirtear liom bheadh thart ar chostas £7,000 ar an scéim seo. Tuigim an brú airgid ar fad atá ann agus tuigim nach muidne, Conamara, amháin atá ag iarraidh airgid le haghaidh scéimeanna uisce, ach, é sin ráite, is dóigh liom gur buncheart ag chuile dhuine go mbeadh soláthat uisce ar fáil acu.

Freisin, i gceantar atá ag brath go mór ar thuarasóireacht, ina bhfuil coláiste Gaeilge láidir, tá sé thar a bheith tábhachtach go mbeadh soláthar uisce ag chuile theaghlach. Ceann de na casaoidí is mó a chloisimid ná go gcaitear turasóirí a dhiúltú sna sceantair seo i ngeall ar cheal uisce mar nach bhfuil daoine sásta fanacht i dtithe gan uisce. Iarraim ar an Aire, mar sin, cead a thabhairt, chomh luath agus is féidir leis, dul ar aghaidh leis an scéim uisce seo atá, mar a dúirt mé, ar na bacáin le fada agus, ar ndóigh, atá ar na bacáin i bhfad sular tháinig seisean go dtí an Roinn. Is fadhb í, is dócha, a tháinig anuas go dtí é le fadhbanna eile. D'iarrfainn air breathnú go báúil ar an iarratas atá déanta agam.

Minister for the Environment (Mr. Smith)

Tuigim an scéal faoi Bhéal an Daingin, faoin phráinn agus an riachtanas atá ag baint le huisce a chur ar fáil do suas le céad teach, agus le haghaidh chúraí feirmeoireachta. Is feasach dom freisin go bhfuil a lán tithe nua aontaithe leis an scéim ón uair a cuireadh ar bun i dtosach é. The group have submitted proposals to improve the supply to the houses in the more elevated parts by using a booster pump to compensate for inadequate peak flows and pressures. The scheme would involve the provision of a large sump or reservoir which could be filled by gravity during off-peak times and from which water could be delivered under pressure to the high level areas. The cost of these improvemnt works is estimated at £27,000.

Senator Ó Cuív will be aware that there are very many applications for group water schemes on hands and that they cannot all be proved at once. I am aware of the concern of the group members to proceed with the improvement works at Béal an Daingin and I will ensure that their application is progressed further as soon as circumstances permit.

Beidh mé lánsásta an cás a chuir an Seanadóir os comhair an tSeanaid inniu a chur faoi bhráid na n-oifigeach i mo Rionn agus má bhíonn ar mo chumas an t-airgead atá riachtanach don scéim sin a chur ar fáil, beidh mé lánsásta an cead cuí a thabhairt.