Dáil Éireann Debate, Thursday - 3 June 2004
1 D’fhiafraigh Mr. O’Dowd den Aire Gnóthaí Pobail, Tuaithe agus Gaeltachta an ndéanfaidh sé ráiteas faoin dul chun cinn atá déanta aige chun stádas oifigiúil oibre a bhaint amach don Ghaeilge san Aontas Eorpach. [16975/04]
Amharc ar fhreagraDírím aird an Teachta ar an bhfreagra a thug mé ar Cheisteanna Dála Uimh. 105 agus 143 ar 27 Aibreán 2004 maidir le stádas na Gaeilge san Aontas Eorpach.
Mar a cuireadh in iúl sa fhreagra sin, agus mar a dúirt mé arís le linn na díospóireachta le déanaí sa Teach seo faoin gceist, bunaíodh grúpa oibre chun anailís a dhéanamh ar an méid gur féidir a bhaint amach agus na féidearthachtaí atá ann chun dul chun cinn a dhéanamh. Tá obair an ghrúpa críochnaithe anois agus tá a thuarascáil á breithniú ag na hAirí cuí. Táim ag tnúth leis go gcuirfear an cheist faoi bhráid an Rialtais go han-luath.
Tá súil agam go dtuigfidh an Teachta cén fáth nach bhfuil sé i gceist agam a thuilleadh a rá faoin gceist go dtí go mbeidh deis fhoirmiúil ag an Rialtas scrúdú iomlán a dhéanamh ar an gcás.
Go raibh maith ag an Aire, ach cuirim an cheist arís. Cén dul chun cinn atá déanta? Ós rud é go bhfuil obair an choiste thart, mar atá ráite ag an Aire, cén fáth nach bhfuil sé sásta tuarascáil an choiste a fhoilsiú láithreach agus a thabhairt faoi bhráid na Dála agus an tSeanaid mar is í toil an tSeanaid agus na Dála go mbeidh stádas oifigiúil ag an Ghaeilge san Aontas Eorpach?
Mar is eol don Teachta, is é an gnás a bhíonn ann nuair a bhíonn coiste eadránach mar seo ar bun gur chuig an Rialtas a thagann an tuarascáil, in éineacht le moltaí a chur faoi bhráid an Rialtais. Mar sin, ní bheadh ceist ar bith go dtabharfaí an tuarascáil faoi bhráid na Dála nó faoi bhráid an tSeanaid go dtí go mbeadh sé sin déanta.
Níl mé sásta leis sin. Tá a fhios ag gach duine a bhfuil suim aige nó aici sa Ghaeilge go bhfuil an tuarascáil seo an-mhall ar fad. Dúirt an Taoiseach nach dtógfadh sé níos mó ná ocht seachtaine agus tá an t-am sin thart anois. Tá gach Gaeilgeoir sa tír ag féachaint ar an dáta, 11 Meitheamh, chun vótáil ar son na Gaeilge nó ina coinne. Is í tuairim a lán Ghaeilgeoirí nach bhfuil an obair déanta ag an Aire nó ag an Rialtas maidir le stádas na Gaeilge agus níl siad sásta ar chor ar bith. Níl mé féin sásta leis an bhfreagra a thug an tAire mar níl aon eolas nua ann.
Tá eolas nua ann, dá mbeadh an Teachta ag éisteacht go cúramach. Dúirt mé go bhfuil obair an choiste críochnaithe agus go bhfuil an tuarascáil réidh. Mar sin, ní haon mhaith a rá gur thóg sé an méid sin achair agus nach bhfuil sé críochnaithe. Tá sé críochnaithe.
Níl sé le feiceáil.
Sin ceist eile ar fad. Is iomaí rud luachmhar faoin talamh nach bhfuil le feiceáil ach ní hionann sin is a rá nach bhfuil sé ann. Ta ór agus airgead agus rudaí faoi thalamh nach bhfuil le feiceáil. Ní hionann rud a bheith le feiceáil agus a bheith ann i do bhos.
Tá an Ghaeilge ann ach níl sí aitheanta mar theanga oifigiúil go fóill.
Tá rud amháin aisteach. Bíonn an Fhreasúra ag casaoid má fhógraíonn an Rialtas rud a fhógraítear gach uile bhliain gur fógra toghcháin atá i gceist. Anois, tá ball den Fhreasúra ag tabhairt amach nach bhfuil mé sásta an córas a bhriseadh de bharr go bhfuil toghchán ar siúl. Leanfaidh mé agus cuirfear an tuarascáil faoi bhráid an Rialtais. Ansin tógfar cinneadh cén chaoi le dul ar aghaidh. Ní dheifreofar mise san obair seo. Déanfaidh mé í le stuaim agus ar mhaithe leis an nGaeilge.
Is ceist do na Gaeilgeoirí é cén breithiúnas a dhéanfaidh siad. Ceapaim féin go mba cheart do Ghaeilgeoirí an-bhreithiúnas a thabhairt don Rialtas seo mar tá go leor rudaí déanta. Tá Acht teanga achtaithe, rud nach ndearna aon Rialtas cheana, agus tá go leor scéimeanna nua curtha ar bun. Táimid ag breithniú an cháis seo ach sin ceist do Ghaeilgeoirí. Is ceist domsa, mar Ghaeilgeoir agus mar dhuine a bhfuil spéis aige sa Ghaeilge, agus don Rialtas, a bhfuil spéis aige sa Ghaeilge, an rud is fearr a dhéanamh ó thaobh na tíre agus ó thaobh na Gaeilge de. Bíodh an Teachta cinnte go ndéanfar sin.
